هرمز فرهت چهره بزرگ موسیقی ایران درگذشت+ بیوگرافی

به گزارش راهبرد معاصر، هرمز فرهت چهره بزرگ موسیقی ایران در سن 93 سالگی براثر کهولت سن و بیماری ذات ریه درگذشت. شاهین فرهت پسر عموی وی ضمن تائید این خبر گفت صبح روز گذشته 25 مرداد 1400 هرمز فرهت در شهر دوبلین دار فانی را وداع گفت. هرمز فرهت رئیس دپارتمان موسیقی 6 دانشگاه بزرگ جهان و خالق موسیقی متن فیلم های ماندگار سینمای ایران بود. در ادامه به بیوگرافی و آثار وی خواهیم پرداخت.

شاهین فرهت درباره پسرعمویش تاکید کرد: هرمز در سال‌های گذشته همیشه سالم و سرحال بود و در منزل کار می‌کرد. هر چند در این یک سال آخر، دیگر دانشجویی نمی‌دید، اما همیشه مشغول نوشتن و کار کردن بود. من ارتباط مداومی با او داشتم و همیشه از حال او با خبر بودم.



شاهین فرهت درباره علتِ مرگِ هرمز فرهت گفت: ایشان یک ماه پیش مبتلا به ذات‌ریه شد. این بیماری او را ضعیف کرد. هرمز فوق‌العاده سالم بود، اما از یک طرف کهولتِ سن و از یک طرف دچار شدن به این بیماریِ ذات‌ریه او را از پا درآورد.

او ادامه داد: من هر روز با او صحبت می‌کردم. می‌گفت عمرم طولانی بود و مرگم هم طولانی شده است.

شاهین فرهت درباره جایگاه هنریِ هرمز فرهت گفت: هرمز فرهت یکی از بزرگترین وزنه‌های موسیقی در تاریخ موسیقی ایران بود. او از اولین کسانی است که درباره موسیقی ایرانی مقالات علمی نوشته است. تز دکترای او درباره دستگاه‌های موسیقی ایرانی است و در فُرم‌های مختلف موسیقی مانند سمفونی، سونات، کنسرتو و سوئیت اثر ساخته است.

او ادامه داد: هرمز فرهت در ۶ دانشگاه بزرگ جهان رئیس دپارتمان موسیقی بوده است؛ او رئیس دپارتمان موسیقیِ دانشگاه تهران، دانشگاه UCLA کالفورنیا، دانشگاه لانگ بیچ در کالیفرنیا، دانشگاه بلفاس و دانشگاه دابلین را در کارنامه دارد.

شاهین فرهت تاکید کرد: در کارنامه هنری هرمز فرهت ساخت موسیقی متن فیلم‌هایی مانند آرامش در حضور دیگران، گاو، جنوب شهر، پستچی و دایره مینا دیده می‌شود.

او در پایان تاکید کرد: بسیاری از آثار هرمز فرهت هنوز اجرا نشده‌اند. یکی از دغدغه‌های من چاپ و اجرای آثار موزیسین‌های ایرانی است. امیدوارم روزی بتوانیم آثار هرمز فرهت و البته دیگر آهنگسازان موسیقی ایران را اجرا کنیم.

هرمز فرهت در سال ۱۳۰۷ در تهران متولد شد. وی از دانشگاه کالیفرنیا، لس‌آنجلس (UCLA) در رشته موسیقی لیسانس گرفت؛ سپس در رشته آهنگسازی کالج میلز در رشته آهنگسازی نزد داریوس میو آموزش دید و در نهایت از یو. سی. ال.‌ای دکترای موسیقی‌شناسی دریافت کرد.

وی در سال ۱۳۳۶ در طول پژوهش‌های خود برای دریافت دکترای موسیقی‌شناسی، با استفاده از بورس بنیاد فورد به ایران آمد و نزد حسین صبا (سنتور) و نصرالله زرین‌پنجه (سه‌تار) با موسیقی کلاسیک ایرانی آشنا شد.

پس از بازگشت به ایران از سال ۱۳۵۰ تا ۱۳۵۷ رئیس دپارتمان موسیقی دانشگاه تهران بود.

پایان‌نامه دکترای هرمز فرهت با عنوان «مفهوم دستگاه در موسیقی ایران» سال‌ها بعد، در ۱۹۹۰ توسط انتشارات دانشگاه کمبریج در بریتانیا به چاپ رسید که از مهمترین نوشته‌ها درباره‌ی موسیقی ایرانی به زبان انگلیسی است. برگردان پارسی این کتاب نیز به کوشش مهدی پورمحمد در تهران منتشر شده‌است.

زنده‌یاد فرهت سال ۱۳۹۷ پس از حدود ۴۰ سال دوری به ایران بازگشت و همان زمان در یک گفتگو درباره این سفر چنین گفت: «من برای یک دیدار کاملا خصوصی آمده بودم و فکر نمی‌کردم حضورم در ایران تا این اندازه واکنش داشته باشد. به هر حال، من این توجه را قدر می‌دانم و خوشبختم از ملاقات با موسیقیدانان و کسانی که به موسیقی علاقه‌مندند، به ویژه آهنگسازان. چون معتقدم آتیه موسفرهت یقی ایران در کار آهنگسازی است نه هیچ چیزِ دیگر.»

پروفسور فرهت در همان گفتگو درباره اینکه آیا ممکن است بیشتر در عرصه موسیقی ایران فعالیت کند، در کمال فروتنی گفته بود: «اولا من یک شخصِ خیلی کم‌اهمیت در موسیقی ایران هستم و در ثانی در موقعیتی نیستم که بتوانم نقشی را به عهده بگیرم. من پیرتر از آنم که بتوانم آتیه‌ای برای خودم در هر کجا – به ویژه ایران - که متاسفانه مقیم آن نیستم، در نظر بگیرم.»

بزرگداشت هرمز فرهت در خانه هنرمندان ایران - اردیبهشت ۹۷

مراسم بزرگداشت فرهت هم اردیبهشت ۹۷ در خانه هنرمندان ایران با حضور چشمگیر بزرگان موسیقی ایران برگزار شد و وی در آن گفت: «ما ایرانی‌ها فرهنگ و تمدن کهن داریم و متون متعدد از فرهنگ و تمدن ما برجا مانده است. امیدوارم مردم ما همواره باعزت زندگی کنند. متاسفانه تاریخ موسیقی ما عموما فاقد آهنگساز است. با این که ما نوازنده‌های خوبی داشته و داریم، اما باید قبول کنیم همواره مجری موسیقی بوده‌ایم. بسیاری از نوازنده‌های ما بداهه‌نوازی کرده‌اند، اما این‌ها ساخته و پرداخته ذهن‌شان بوده است.»